Eetproblemen

Kinderen kunnen vaak genieten van eten, vooral als ze de vrijheid krijgen om zonder dwang nieuwe dingen te proeven en proberen. Om een gezond eetpatroon te ontwikkelen is het belangrijk dat ze langzaam kunnen wennen aan nieuwe smaken en zelf leren aangeven wat ze lekker vinden.

Gezond gewicht door gezond eten

Over het algemeen is een dieet niet nodig. Als het hele gezin gezond eet en kinderen voldoende beweging krijgen, leidt dit meestal vanzelf tot een goed gewicht.

Eetprobleem bij jongere kinderen: de eetstrijd

Juist omdat eten voor ouders en kinderen belangrijk is, kan er soms wat misgaan als het om eten gaat. Tussen 1 en 6 jaar zijn kinderen vaak kieskeurig. Vooral groenten moeten ze vaak stapje voor stapje leren waarderen in hun eigen tempo: eerst ruiken, dan likken, dan een hapje. Als je lekker hebt gekookt is het vervelend als een kind je werk niet waardeert, maar ouders zijn ook vaak bezorgd over wat hun kind binnenkrijgt.

Eten is het eerste waar kinderen zelf over beslissen: jij bepaalt wat er wanneer op tafel staat, maar je kind bepaalt hoeveel het ervan eet. Zo kan je kind in eigen tempo wennen en merken dat het honger krijgt als het niks neemt. Als je je zorgen maakt over wat je kind binnenkrijgt, is het verleidelijk om aan te dringen op eten. Er zijn ouders die dwingen, beloningen beloven, voeren, mopperen, smeken of hun kind heel lang aan tafel laten zitten. Daarmee geef je je kind de boodschap dat het voor jouw plezier eet in plaats voor zichzelf. Dit kan verzet oproepen: de eetstrijd, die nooit door iemand gewonnen wordt. Er gaat zo heel veel aandacht naar de slechte eetgewoonten, Dat houdt het probleem in stand, want kinderen vinden aandacht altijd fijn, zelfs als het nare aandacht is.

Wat kun je doen?

Maak gevarieerde maaltijden en houd het gezellig aan tafel. Als een eetstrijd al ontstaan is en je het anders wilt gaan aanpakken, laat dat je kind dan ook weten. Vertel je kind – op een ander moment dan tijdens de maaltijd – dat het nu zo groot is dat het zelf zijn eten kan nemen. jullie als ouders gaan dat niet meer voor je kind regelen. Je kunt dan ook kort uitleggen, dat het verschillende stofjes uit eten nodig heeft om te groeien, om goed te kunnen rennen en om niet ziek te worden. Vanaf 4 jaar kunnen kinderen vaak al prima zelf opscheppen. Bereid je voor op de eerste maaltijd, want je moet misschien veel afleren: ingrijpen, bezorgd naar zijn bord kijken, teleurgesteld klinken als je kind weinig of niets eet. Geef wel een complimentje als het zelf opscheppen lukt (en zeg niets over een kleine hoeveelheid). Als het moeilijk lukt kun je vragen of de jeugdverpleegkundige van de Jeugdgezondheidszorg of een wijkpedagoog met je meedenkt.

Eetprobleem bij oudere kinderen

Kinderen die groter worden (vaak in de prepuberteit, soms al eerder), kunnen veranderingen in hun lichaam zien die ze niet mooi vinden. Dat gebeurt soms al door de gewone rondere vormen die meisjes krijgen als ze vanaf 10 jaar meer vrouwelijke hormonen krijgen. Ze vinden zichzelf te dik en kunnen zich schuldig voelen als ze veel eten. Om zelf controle te krijgen over hun lichaam kunnen ze gaan lijnen. Dit (en veel meer) kan leiden tot een eetstoornis: anorexia, boulimia, of orthorexia (supergezond willen eten en leven).

Er is altijd een oorzaak voor zo’n eetstoornis. Je kunt daarbij bijvoorbeeld denken aan pesten, misbruik of familie- en gezinsproblemen. Als je de oorzaak kent, is dat een heel grote stap op weg naar verbetering.

Waar kun je op letten?

Als je kind een eetstoornis heeft is het vaak de hele dag bezig met wat het moet eten, hoe laat het moet eten en hoeveel het mag eten. Doordat je kind de hele dag bezig is met denken aan eten, kan het zijn dat hij minder contact heeft met vrienden en vriendinnen.

Anorexia begint vaak met streng lijnen, gecombineerd met een negatief lichaamsbeeld. Symptomen zijn niet altijd duidelijk herkenbaar: sommige kinderen eten wel normaal, maar sporten ontzettend veel of slikken vermageringspillen. Regelmatig met opzet overgeven, vaak gelijk na het eten, komt ook voor.

Wat kun je doen?

• Zorg dat je weet wat je kind bezighoudt. Toon interesse en laat merken dat je kind bij jou terecht kan als het ergens mee zit.
• Zorg voor gezonde eetgewoonten en geef vooral ook zelf het goede voorbeeld.
• Probeer zo veel mogelijk samen te ontbijten en de warme maaltijd te gebruiken. Houd de regelmaat er in.
• Probeer het zelfvertrouwen van je kind te versterken.

Op tijd hulp zoeken

Het is ingewikkeld om goed om te gaan met eetproblemen. Vraag bij twijfel tijdig advies bij de jeugdarts van de Jeugdgezondheidszorg of de huisarts. Zij kunnen je zonodig doorverwijzen naar gespecialiseerde hulp. Daar kun je beter iets te vroeg mee zijn dan te laat. Als anorexia of boulimia eenmaal zo erg wordt dat het lichaam verzwakt, is de weg terug veel moeilijker.

Informatie en hulp

• Eetstoornisvrij.nl – o.a. een uitgebreid overzicht van (online) hulpinstanties.
• Proud2bme.nl – met o.a. ervaringen van andere ouders
• Eetstoornissen.nl – website van WEET, patiëntenvereniging voor eetstoornissen
• Kenniscentrum-kjp.nl – website van het kenniscentrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie
• Firsteetkit.nl – voor als je denkt dat iemand in je omgeving een eetstoornis heeft https://www.firsteetkit.nl/