Fantasie en werkelijkheid

Jonge kinderen kunnen nog niet zo goed onderscheid maken tussen fantasie en werkelijkheid. Dit loopt nog vaak door elkaar. Als je ‘tijger’ speelt, kan een peuter opeens echt bang worden en denken dat je echt een tijger bent. Alles lijkt nog te kunnen.

Magisch denken

Kinderen vullen wat ze nog niet weten aan met hun eigen fantasie. Ze kunnen ook denken dat ze met hun gedachten kunnen beïnvloeden wat er gaat gebeuren. Dit wordt ook wel ‘magisch denken’ genoemd. Je kind kan van alles verzinnen en speelt ook de werkelijkheid na: een lepel is een microfoon, de knuffelhond een echte hond. Fantasiespel is een prima manier om nieuwe dingen te onderzoeken en zich in te leven in iemand anders.

Oudere basisschoolkinderen willen vooral de werkelijkheid leren kennen. Met een beetje hulp leren zij al snel onderscheiden hoe het er in films op tv toegaat en hoe het in de werkelijkheid gaat. Daardoor hebben ze meestal niet minder plezier in tv-kijken, maar hechten ze wel minder geloof aan de verhalen.

Meespelen

Het leukste is om gewoon met je kind mee te spelen. Als je kind je een bordje ‘macaroni’ geeft, dan doe je net alsof je het opeet en bedank je je kind voor het lekkere eten dat het voor je heeft gemaakt. Om het fantasiespel te stimuleren kun je een verkleedkist inrichten met oude jurken, jassen, hoeden, petten en sjaals. Kinderen kunnen daar urenlang zoet mee spelen.

Vaak kun je uit de manier van spelen opmaken wat er in je kind omgaat.

Fantasie kan angst worden

Heel veel dingen zijn voor je kind nog niet te begrijpen. Als je zegt dat het ‘hele huis op zijn kop staat’, kan het daar erg van schrikken. Soms duurt het even voordat je dan begrijpt waarom je kind zo moet huilen. Neem die angsten wel serieus en maak geen grapjes over dingen waar je kind bang voor is. Die grapjes begrijpen jonge kinderen meestal niet, en de angst blijft dan langer hangen.

Fantasievriendjes

Veel jonge kinderen hebben een fantasievriendje. Een kind verzint een fantasievriendje niet, omdat het geen echte vriendjes heeft. Een fantasievriendje kan een veilige manier zijn om de wereld om hen heen te ontdekken: het fantasievriendje begrijpt dingen beter dan zijzelf en durft ook meer. Een fantasievriendje werkt zo als een computerspelletje: je kind ziet zichzelf als de hoofdfiguur uit het spel en doet dan dingen die het zelf niet zou durven. Een fantasievriendje helpt een kind ook bij de ontwikkeling van zijn geweten en een goed gevoel krijgen over zichzelf. Als je kind het fantasievriendje de schuld geeft van iets dat het zelf heeft gedaan, merk je dat je kind begint te leren wat wel en niet mag.

Wat kun je doen?

Als ouder hoef je je dus geen zorgen te maken over het fantasievriendje: het is een creatieve manier van kinderen om zich te ontwikkelen. Ga gerust mee in de fantasie van je kind, maar laat het niet uit de hand lopen. Het is niet de bedoeling dat aankleden uren gaat duren of dat je kind niet meer met andere kinderen speelt.