Praten over roken

Het lijkt vaak of pubers geen advies nodig hebben van hun ouders. Toch blijkt uit onderzoek dat jongeren minder snel beginnen met roken als ze weten hoe hun ouders over roken denken. Het is dan ook belangrijk om op tijd met je kind over roken te praten en om jouw mening over roken te geven. Leg uit dat je niet wilt dat je kind gaat roken. Veel kinderen weten namelijk niet goed hoe hun ouders over roken denken.

Waarom roken jongeren?

Als jongeren roken, zijn ze vaak begonnen uit nieuwsgierigheid, om erbij te horen of zich een houding te geven. Ook beginnen jongeren met roken doordat ze ouders of vrienden zien roken. Jongeren denken vaak dat zij niet snel verslaafd zullen raken aan roken, maar dat is niet waar. Nicotine is een zeer verslavende stof. Hoe jonger kinderen beginnen met roken, hoe moeilijker het wordt om ermee te stoppen als ze ouder zijn.

Cijfers over jongeren en roken

In 2023 heeft 27,4 procent van de 12- t/m 25-jarigen in het afgelopen jaar gerookt. 18,1% rookt al maandelijks sigaretten. Roken neemt snel toe met de leeftijd. Onder 12-14-jarigen rookt 5,5% maandelijks. Bij 22-25-jarigen is dat al 36,1%. Onder de jongeren die afgelopen maand hebben gerookt, gebruikt 39,3% ook elke maand een e-sigaret.

Rook je zelf?

Rokende ouders vinden het vaak lastig om tegen hun kinderen te zeggen dat ze niet mogen roken. Toch kunnen ook rokende ouders met hun kind over roken praten. Je kunt vertellen over je eigen ervaringen en aangeven dat het erg moeilijk is om weer te stoppen met roken.

Wanneer je rookt in de buurt van je kind, ademt je kind ook de schadelijke rook in. Meeroken is bijna net zo schadelijk als zelf roken. Meerokende kinderen hebben vaak meer last van hun luchtwegen (verkouden, minder goede longfunctie, astma) en vaker middenoorontsteking.Je kunt voorkomen dat je kind meerookt door niet te roken waar je kind bij is. Dit betekent: niet roken in huis en in de auto. Een raam openzetten of de afzuigkap aanzetten helpt niet voldoende om de rook van je kind weg te houden. Ook buiten is meeroken mogelijk. Je kunt ervan uitgaan dat wanneer je de rook kunt ruiken, het schadelijk is.

Ook als je zelf rookt, kun je aangeven dat je niet wilt dat je kind gaat roken. Je kunt over je eigen ervaringen met roken (en verslaving) vertellen.

Voorbeeldgedrag

Kinderen kopiëren het gedrag van hun ouders en vrienden. Het is belangrijk om zelf het goede voorbeeld te geven, ook als het om roken gaat.Stoppen met roken is niet voor iedereen haalbaar. Probeer in elk geval niet te roken in de buurt en in het zicht van je kind. Laat ook geen volle asbakken in huis staan of pakjes sigaretten rondslingeren. Op die manier confronteer je je kind zo weinig mogelijk met roken.

Hoe praat je met je kind over roken?

De manier waarop je over roken praat, is belangrijker dan hoe vaak je dat doet.

• Laat het gesprek in een prettige sfeer verlopen. Geef je kind ook de ruimte om zijn eigen verhaal te vertellen. Je kind kan bijvoorbeeld denken dat het stoer is om te roken. Probeer dit duidelijk te krijgen en praat hierover.
• Praat met je kind over de risico’s van roken. Leg uit dat je wilt dat je kind gezond blijft.
• Leg uit dat roken verslavend is en dat het moeilijk is om ermee te stoppen.
• Reken samen eens uit hoeveel roken kost en wat je kind allemaal van dat geld kan doen.
• De wettelijke leeftijdsgrens voor het kopen van sigaretten is 18 jaar. Dit is vastgesteld omdat sigaretten schadelijke effecten hebben bij gebruik op jonge leeftijd. Je kunt dit ook vertellen.

Wanneer praat je over niet gaan roken?

Bespreek regels over roken op tijd. Op de basisschool vinden kinderen roken vaak nog vies. Dat kan veranderen wanneer ze naar de middelbare school gaan. Ze zien oudere leerlingen roken en vinden dat stoer. Of een klasgenoot biedt ze een sigaret aan om het eens te proberen. Experimenteren is spannend voor een puber.

Hoe jonger pubers beginnen met roken, hoe vaker ze blijven roken. Maar liefst 88% van alle volwassen rokers is hiermee begonnen voor het achttiende jaar. Hoe meer en hoe langer iemand heeft gerookt, hoe groter de kans op gezondheidsklachten.

Het beste moment voor een eerste gesprek over roken is voordat je kind naar de brugklas gaat. Wees duidelijk in dit gesprek en geef aan hoe jij over roken denkt. Een streng verbod werkt vaak niet bij roken. Maar een duidelijke boodschap wél: leg uit dat je niet wilt dat je kind gaat roken.

Sommige ouders maken een niet-rokenafspraak met hun kind. Het kind krijgt dan een beloning als het voor een bepaalde leeftijd niet gerookt heeft. Uit onderzoek weten we dat praten met je kind en regels stellen beter werkt dan een niet-rokenafspraak als je wilt voorkomen dat je kind begint met roken.

Regels stellen

Je kind heeft het meest aan duidelijkheid en daar hoort ook het stellen van regels bij. Een puber heeft grenzen nodig. Je kunt afspreken dat er in huis niet gerookt wordt, ook niet door bezoek. Geef hierbij zelf het goede voorbeeld. Je kind weet dan hoe jij over roken denkt en zal roken daardoor minder snel als normaal gaan zien.

Meer weten?

Meer informatie en tips over praten met je kind over roken vind je op de website Rokeninfo.nl. en op Helderopvoeden.nl.